Noktalama İşaretleri (15 Soru) - Cümlede Anlam (30 Soru) - Atasözleri (10 Soru) -Basit Makineler (Konu Anlatımı + 30 Soru Test) Türkçe Konu ve Etkinlikleri - Türkçe Şubat 2020 LGS Örnek Sorular Tonguç 2020 8. Sınıf Matematik Zoru Bankası Noktalamaİşaretleri Konu Anlatımı (Renkli-Resimli. 3. Sınıf Noktalama İşaretleri 2 konu anlatımı, 3. Sınıf Noktalama İşaretleri 2 ornekleri ve konu anlatım videoları en zor konularda, yapamyorum diye pes ettiğiniz durumlarda sizi destekleyen Tonguç Akademi'de!. 1. Sınıf Türkçe Konular. 1. Sınıf Türkçe 2. Dönem Konuları. Hız iletişim, teknoloji ve tüketim çağında yaşamaktayız. Hayatın her alanında tasarım çok önemli bir hale gelmiş durumda. Bir zamanlar sadece ayrıcalıklı zümreler özel tasarım ürünlerine sahip olabiliyorken, artık her gelir seviyesi ve zevke yönelik Körlük- Jose Saramago ePUB ve uygun herhangi bir modda okuma keyfini çıkarın. Körlük - Jose Saramago Körlük - Jose Saramago Adı bilinmeyen bir ülkenin adı bilinmeyen bir kentinde, arabasının direksiyonunda trafik ışığının yeşile dönmesini bekleyen bir adam ansızın kör olur. Ancak karanlıklara değil, bembeyaz bir Dilbilgisine başlamadan önce elinizde mutlaka en az bir adet tyt dil bilgisi soru bankası bulunmalıdır. Ardından takip etmeniz gereken konular ise sırasıyla isimler, fiiller, sıfatlar, zamirler, zarflar, edatlar, bağlaçlar ve ünlemler olmalıdır. Bu konularda ustalaştıktan sonra fiilimsiler, ek ve kök bilgisi, kipler, noktalama cash. Konu Anlatımı Eğitimler Yorumlar EĞİTİMLER Konu Öncesi Eksiklerini Bulma Testi 2056 Noktalama İşaretleri Konu Sonu Değerlendirme Testi Yorumlar YORUM YAP yorum yapmak için giriş yapman gerektiğini unutma Konu Sonu Değerlendirme Testi foreSend function { $'loading'.show; = true; }, complete function { }, success function data { var trimData = $.trim var obj = $.parseJSONtrimData; if == true { $'loading'.hide; = false; swal"Teşekkürler!", "info"; } else { $'loading'.hide; = false; swal"Dikkat!", "error"; } }, error function { } }; } Anasayfa Türkçe Yazım ve Noktalama YAZIM VE NOKTALAMA Bu noktalama işareti burada oldu mu? YAZIM VE NOKTALAMA Anlam Bilgisi Söz Sanatları ve Metin Türleri Yazım ve Noktalama Dil Bilgisi Bursluluk Sınavı Eğitimleri YAZIM KURALLARI 2 EĞİTİM TOPLAM SÜRE 2455 Artık oldun! Türkçe konusunda uzmanlaşmak için emin adımlarla ilerliyorsun. İşte tam da bu yüzden, “Yazım Kuralları” ile ilgili her şeyi bilmelisin. Sana “-de ve -ki nin Yazımı” hakkında vermek istediğimiz harika tüyolar var. Artık, cümleden atılamayan -de’nin ayrı yazıldığını hiç unutmayacaksın. Konu Öncesi Eksiklerini Bulma Testi 1743 Yazım Kuralları 0712 de ve ki nin Yazımı Konu Sonu Değerlendirme Testi NOKTALAMA İŞARETLERİ 1 EĞİTİM TOPLAM SÜRE 1015 Okurken durman gereken yeri nasıl anlıyorsun? Hiç noktalama işareti olmasa bu paragrafı nasıl okurdun? Durman gereken yerleri, yeni cümleleri, cümledeki vurgu noktalarını nasıl ayırt edersin? Tüm bunlar ve çok daha fazlası için “Noktalama İşaretleri” eğitimini izle. Konu Öncesi Eksiklerini Bulma Testi 1015 Noktalama İşaretleri Konu Sonu Değerlendirme Testi Etkinliklerle Çalışma Kağıdı ÇALIŞMA KAĞIDIBu çalışma kağıdına erişebilmek için Tonguç Plus Üyelik Paketlerini incele. Sana uygun paketi seç, başarıyı yakala! BİZE KATIL Konu İçeriği1 NOKTALAMA İŞARETLERİ 2 NOKTA .3 VİRGÜL ,4 NOKTALI VİRGÜL ;5 İKİ NOKTA 6 ÜÇ NOKTA …7 SIRA NOKTALAR …..8 KISA ÇİZGİ - 9 UZUN ÇİZGİ —10 KESME İŞARETİ 11 SORU İŞARETİ ?12 TIRNAK İŞARETİ “ ” 13 PARANTEZ AYRAÇ İŞARETİ 14 ÜNLEM İŞARETİ !15 KÖŞELİ PARANTEZ [ ]16 KISA ÇİZGİ İŞARETİ – 17 UZUN ÇİZGİ İŞARETİ —18 EĞİK ÇİZGİ İŞARETİ / Dilimizde ilk kez Tanzimat döneminde kullanılan noktalama işaretleri, yazının daha kolay anlaşılmasını sağlar. Yazının okunmasını kolaylaştırır ve anlam karışıklığına düşülmesine engel olur. Biz konuşurken cümlede anlatmak istediklerimizi ses tonumuzla açık olarak ortaya koyabiliriz. Nerede duracağımızı nerede vurgu yapacağımızı biliriz. Ancak yazıda böyle bir vurgulama yapamadığımızdan, bunu noktalama işaretleriyle sağlamaya çalışırız. Şimdi noktalama işaretlerinin neler olduğunu ayrıntılarıyla .Anlamca tamamlanmış cümlelerin sonunda kullanılır.“Bu konuyu mutlaka öğrenmeliyim.” “Seni de bekliyoruz bu akşamki yemeğe.”Sözcüklerin kısaltılarak yazılmaları halinde kullanılır.“Seni bir de Dr. Ali Bey’e götürelim.” “Askerlere Yzb. Ahmet emir vermiş.” Sözcüklerin baş harflerinin alınmasıyla yapılan kısaltmalarda artık nokta kullanılmıyor. “Arkadaşım DSİ’de çalışıyormuş.”Rakamla yazılan tarihler arasında kullanılır.“ tarihinde anlaşma imzalandı.”Sıra bildiren “-ncı, -nci” eklerinin yerine kullanılır.“Şimdi de 2. maddeyi inceleyelim.”Saat ve dakikaların yazımında kullanılır.“Bugün toplantı var.”VİRGÜL ,Eş görevli sözcük ve söz öbeklerinin aralarında kullanılır.“Kitaplarını, defterlerini, kalemlerini alıp gitti.” cümlesinde nesnelerin ayrılmasında, “Kırmızı, güzel bir arabası vardı.” cümlesinde sıfatların ayrılmasında karışan öğelerin ayrılmasında kullanılır.“Yaşlı kadının yanına yaklaştı.” “Yaşlı, kadının yanına yaklaştı.” cümlesinde virgül özneyi ayırmakta kullanılmıştır. Eğer olmasaydı, “yaşlı” sözü sıfat başında ve sonunda kullanılır.“Bu evi, çocukluğumun geçtiği yeri, asla sattırmam.”İçinde başka virgül bulunmayan sıralı cümlelerin ayrılmasında kullanılır.“Beni çağırdı, kendisi gelmedi.”Cümle içindeki ünlem bildiren sözcüklerden sonra kullanılır.“Yoo, bu kadarına dayanamam!”Seslenme bildiren sözcüklerden sonra kullanılır.“Arkadaşlar, biraz beni dinler misiniz?”NOKTALI VİRGÜL ;Öğe sayısı fazla olan ya da cümle içinde virgül bulunan sıralı cümleler arasında kullanılır.“Öğretmen, elindeki not defterini açtı; sözlü yapacağı bir öğrenci aradı.”Bir bağlaçla birbirine bağlanan cümleler arasında bağlaçtan önce kullanılır.“Beni davet etmediniz; ama bunun için size kızmıyorum.”Aralarında nitelik farkı bulunan söz öbeklerinin ayrılmasında kullanılır.“Sözcükler isim, sıfat, zamir, zarf; edat, bağlaç, ünlem; fiil gibi gruplara diğer öğelerle karıştığı yerlerde kullanılır.“Küçük; eski bir eve girdi.” cümlesinde giren “küçük”tür. Eğer virgül koysaydık bu sözcük evin sıfatı olarak da NOKTA Bir cümlede açıklama yapılacaksa, açıklamaya başlamadan hemen önce iki nokta kullanılır.“Türkçe’de sözcük kökleri iki ana gruba ayrılır İsim ve tanımlanırken ya da açıklanırken Varlıkları, kavramları karşılayan metinlerinde “Ne zaman geldiniz eve?” diye NOKTA …Benzer örneklerin sürdürülebileceğini göstermek için kullanılır.“Bahçede elma, portakal, … daha birçok meyve ağacı vardı.”Anlamca tamamlanmamış cümlelerin sonunda kullanılır.“Bir de istediğimi almamışsa….”Söylenmek istenmeyen sözler yerine kullanılır.“Bu suçu … işlemiş olabilir.”Bir alıntının alınmayan yerleri yerine Haşim “… sözden ziyade musikiye yakın …” sözleriyle tanımlamıştır bir yerde kesildiğini anlatmak için kullanılır.– Niçin gelmedin? – Benim … – Mazereti bırak da gerçeği bulunmayan cümlelerin sonunda kullanılır.“Karşıda başı dumanlı dağlar … Yan tarafta küçük bir dere …”SIRA NOKTALAR …..Şiirde alınmayan dizelerin, yazıda alınmayan bölümlerin yerine sitem ne korku yalnızlıktan ….. Süslenmiş gemiler geçse açıktan ….. dizelerindeki kafiyeleri kişinin sustuğunu göstermek için kullanılır.– Neden geldin? – ….. – Seni o mu çağırdı?KISA ÇİZGİ - Bir olayın başlangıç ve bitiş tarihleri arasında kullanılır.“Bu savaş 1939 – 1945 yılları arasında olmuştur.”Birbiriyle ilgili ülke ya da kavram isimleri arasında kullanılır.“Türkiye – Suriye ilişkileri biraz gergin.” “Devlette yasama – yürütme – yargı organları net olarak ayrılmalıdır.”Cümle içindeki arasözlerin başında ve sonunda kullanılır.“Bu konuyu – sen de hatırlarsın – onunla konuşmuştuk.”Cümle sonunda sözcük yarım kaldığında kullanılır.“Şiir konusunda onun da benimle aynı görüşte olduğunu duyunca çok sevindim.” Eğer satır sonunda özel isim bitmiş ve ona ait olan ek diğer satıra düşmüşse, arada kısa çizgi değil kesme kullanılır. “Sizinle geçen yıl bugün yine aynı şehirde Ankara’da karşılaşmıştık .”Dilbilgisinde eklerin ve mastar halindeki fiillerin gösterilmesinde kullanılır.“Kitapçı” sözcüğü “-çı” yapım ekini almıştır. “Çalışkan” sözcüğü “çalış-” fiilinden tamlamalarda kullanılır.“Servet-i Fünun edebiyatından sonra Fecr-i Ati topluluğu gelir.”UZUN ÇİZGİ —Konuşma metinlerinde, konuşmaların başında kullanılır.– Sen de bizimle gelecek misin? – Neden gelmeyeyim? – Hiç, sordum İŞARETİ Özel isimlere gelen çekim eklerinin ayrılmasında kullanılır. “Bu konuda bir de Ahmet’in fikrini alalım.” Eğer özel isim, yapım eki almışsa çekim ekleri kesmeyle ayrılmaz. “Bu soruyu bir de İzmirlilere soralım.”Sayılara ek getirilirken kullanılır.“Toplantı başlayacaktır.”Kısaltmalara ek geldiğinde kullanılır.“Sorun BM’de görüşülecekmiş.”İki sözcüğün kaynaştırılarak söylenmesi sırasında ses düşmesi olursa ya da şiirde vezin gereği ses düşmesi yapılmışsa kullanılır.“Acep bu yerde var m’ola Şöyle garip bencileyin” “Yine n’oldu da ağlıyorsun?”Anlamca karışan sözcüklerin yazımında kullanılır.“Bu sorunun nasıl çözüleceğini bilmiyorum.” Cümleside altı çizili sözün “soru” mu yoksa “sorun” mu olduğu belli değil. Bu karışıklığı kesmeyle giderebiliriz. “Bu soru’nun nasıl çözüleceğini bilmiyorum.” cümlesinde sözcüğün “soru” olduğu açıklanmış İŞARETİ ?Soru anlamı taşıyan cümlelerin sonunda kullanılır.“Sana bu haberi kim verdi?”Sözcüğün karşıt anlamının ifade edilmek istendiği yerlerde kullanılır.“Burada ondan daha akıllı ? biri var mı ki?Kesin olarak bilinmeyen tarihler yerine kullanılır.“Yunus Emre ? – ? Tekke şiirinin kurucusudur.”TIRNAK İŞARETİ “ ” Cümle içinde başkasına ait sözlerde bana “Şimdi sizinle gelemem.” içinde geçen kitap, dergi isimleri tırnak içine derste “Aşk-ı Memnu” romanını inceledik. Tırnak içindeki söze ek gelirse, tırnaktan sonra gelir ve kesme kullanılmaz. Siz bir de Haşim’in “O Belde” sini önemsenen, vurgulanmak istenen sözcükler tırnak içine söylediklerim “vaad” değil “gerçek” tırnak içine alınarak “Bana seni gerek seni” dizesi, amacını ortaya koyar. Tırnak içindeki cümlenin içinde bir tırnak daha kullanmak gerekirse bu kez tekli tırnak ’ kullanılır. “Haşim, şiirin yoruma açık olmasını ister ve daima Şiir her okuyanda ayrı duygular uyandırmalıdır.’ der.”PARANTEZ AYRAÇ İŞARETİ Cümle içinde bir sözcüğün eş anlamlısı verilirse kullanılır.“Bu dizede teşhis kişileştirme yapılmış.”Cümledeki herhangi bir sözcüğün açıklanması durumunda kullanılır.“Kıbrıs konusunda iki ülke Türkiye ve Yunanistan hiçbir zaman anlaşamaz.”Cümle içinde kullanılan tarihler ya da bir sözcüğün anlamıyla ilgili noktalamalar parantez içine alınır.“Bu öğretim yılında 1993 – 1994, devlet yine gelişmiş ? eğitim sistemleri deneyecekmiş.”Yabancı sözcüklerin okunuşu parantez içinde gösterilir.“Bacon Beykın ünlü bir deneme yazarıdır.”Tiyatro metinlerinde hareketleri anlatan bölümler parantez içine alınır.“Kadın başını öne eğerek “Bilmiyorum.” İŞARETİ !Ünlem cümlelerinin sonunda kullanılır. “Hey, bana baksana sen!” “Yandım!” “Aman Allah’ım!”Bir sözün yanında parantez içinde ünlem işareti bulunuyorsa, o söze inanılmadığını gösterir.“Ne kadar nazik ! biri olduğunu göreceksin.”KÖŞELİ PARANTEZ [ ]1[ ] Ayraç içine alınmış bir açıklama için gereken yeni bir açıklama, köşeli ayraç içine parantez içinde parantez olacağı zaman dıştaki parantez karışıklık olmasın diye köşeli paranteze şairlerimizin başında [Fuzuli 16. yy , Baki 16. yy , Nedim 18. yy] Balıkçısı [Cevat Şakir Kabaağaçlı 1886-1973] en güzel eserlerim Bodrum’da Türk edebiyatı tarihi kitapları [En başta Resimli Türk Edebiyatı Tarihi Nihat Sami Banarlı] Dönemi şairlerinden Cahit Sıtkı Tarancı, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Cahit Külebi [özellikle Orhan Veli Kanık 1914-1950 ve arkadaşları] Türk şiirine yepyeni bir ruh künyelere ilişkin bazı ayrıntıları göstermek için Bahir [Ömer Seyfettin], Yeni Lisan, Genç Nuri [Güntekin], Çalıkuşu, Dersaadet, 1922. Server Bedi [Peyami Safa]3Bilimsel çalışmalarda, metinde bulunmadığı hâlde araştırmacı tarafından tamamlanan kısımlar köşeli ayraç içinde kağan öldüğünde küçük kardeşim Kül-tegin ye[di yaşındakaldı…]Eldem, Osmanlıda en önemli fark[ın], mezar taşının şeklinde ortaya çık[tığını] söyledikten bilgi sonra…” Hilmi Yavuz4Aktarılan metinlerde, yazarın yaptığı yanlışlığı düzeltmek amacıyla kullanılırÖrnek Ebubekir Hazım Tepeyran 1946 [1947] yılında çok matematik dersinde ÇİZGİ İŞARETİ – 1Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır sonuna konurÖrnekSoğuktan mı titriyordum, yoksa heyecandan, üzüntüden mi bilmem. Havuzun suyu bulanık. Kapının saatleri 12’yi geçmiş. Kanepelerde kimseler yok. Tramvay ne fena gıcırdadı! Tramvaydaki adam bir tanıdık mı idi acaba? Ne diye öyle dönüp dönüp baktı? Yoksa kimseciklerin oturmadığı kanepelerde bu saatte pek başıboşlar mı oturur?Sait Faik Abasıyanık, Havuz Başı2Ara sözleri ve ara cümleleri ayırmak için kullanılırÖrnekÖrnek olsun diye -örnek istemez ya- bilgisinde kökleri ve ekleri ayırmak için konurÖrnekal-ış, dur-ak, Dur-sun, Dur-muş, bilgisinde fiil kök ve gövdelerini göstermek için kullanılırÖrnekal-, dur-, gör-, ver-; başar-, kana-, okut-, taşla-, bilgisinde eklerin başına konurÖrnek-den, -lık, -ış, bilgisinde heceleri göstermek için kullanılırÖrneka-raş-tır-ma, bi-le-zik, du-ruş-ma, ku-yum-cu-luk, ya-zar-lık, harfli metinlerin yeni yazıya aktarılmasında Arapça ve Farsça kurallara göre yapılmış tamlamaların, birleşik bilgi ve türemiş kelimelerin ögelerini ayırmak için kullanılırÖrnekdârü’l-fünûn, resm-i geçit, resm-i kabûl, Cemiyet-i Akvâm, Hâkimiyet-i Milliye, Servet-i Fünûn, hokka-bâz, âteş-perest, menfaat-perest, bî-bedel, nâ-mağlûb, fî-sebîlillâh, min-tarafillâh, arasında “-den…-a, ve, ile, ilâ, arasında” anlamlarını vermek üzere kullanılırÖrnekTürkçe-Fransızca Sözlük, Aydın-İzmir yolu, Ankara-İstanbul uçak seferleri, Türk-Alman ilişkileri, Ural-Altay dil grubu, – Beşiktaş-Fenerbahçe karşılaşması, Manas Destanı’nda soy-dil-din üçgeni, 1914-1918 Birinci Dünya Savaşı, 1995-1996 öğretim terim ve kuruluş adlarında kelimeler arasına konurÖrneksıfat-fiil, zarf-fiil; Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Fen-Edebiyat özel adlarda ve henüz dilimize mal olmadığı için özgün imlâlarıyla yazılan yabancı kelimelerde kullanılırÖrnekJoliot-Curie, Lévy-Bruhl, Saint-Gotthard, Sainte-Beuve, Boulogne-sur-Mer, Bouches-du-Rhône, Salins-les-Bains, by-pass, check-up, yazarken semt ile şehir arasına konurÖrnekKurtuluş – ANKARA12Matematikte çıkarma işareti olarak kullanılırÖrnek50 – 20 = 30 UZUN ÇİZGİ İŞARETİ —Yazıda satır başına alınan konuşmaları göstermek için konuşma çizgisi de tutarken Erciyes’in yolunu“Hancı dedim bildin mi Maraşlı Şeyhoğlu’nu?”Gözleri uzun uzun burkuldu kaldı bende,Dedi— Hana sağ indi, ölü çıktı geçende!Faruk Nafiz Çamlıbel, Han DuvarlarıFrankfurt’a gelene herkesin sorduğu şunlardır— Eski şehri gezdin mi?— Rothshild’in evine gittin mi?— Goethe’nin evini gezdin mi?Ahmet Haşim, Frankfurt Seyahatnamesi— Yoo, güvercinlerime dokunmayınız, dedi.Yakup Kadri KaraosmanoğluOyunlarda uzun çizgi konuşanın adından sonra konabilirSıtkı Bey — Oğlum ben kalenin teslimini düşünmüyorum. Kurtarmağa bir çare arıyorum. Kalenin teslimini düşünen seninle müzakere etmez a!İslâm Bey — Kurtarmağa çare… Kavga ederiz… Ölürüz… Teslim olmayız…Sıtkı Bey — Kaleyi kurtarmak için daha güzel bir çare var. Gerçekten ölecek adam Bey — Ben daha ölmedim.Namık Kemal, Vatan yahut SilistreUYARI Konuşmalar tırnak içinde verildiği zaman uzun çizgi kullanılmaz. EĞİK ÇİZGİ İŞARETİ / 1Şiirlerden yapılan alıntılarda, mısraların yan yana yazılması gereken durumlarda mısraları belirlemek için kullanılırÖrnekNe sen, ne ben / Ne de hüsnünde toplanan bu mesâ / Ne de âlâm-ı fikre bir mersâ / Olan bu mâî deniz / Melâli anlamayan nesle âşinâ değiliz. Ahmet Haşim, O Belde2Adres yazarken apartman numarası ile daire numarası arasına konurÖrnekAltay Sokağı, Nu. 21/63Adres yazarken semt ile şehir arasına konurÖrnekAltay Sokağı, Nu. 21/6 Kurtuluş / ANKARA4Dil bilgisinde eklerin farklı şekillerini göstermek için kullanılırÖrnek-a/-e, -an /-en, -lık /-lik, -madan / işareti olarak kullanılırÖrnek70 /2 = 35 NOKTA . Örnekler Okullar haziran ayında kapanır. Bazı kısaltmaların sonuna konur Örnekler Apt. apartman Dr. doktor Prof. profesör Mah. Mahalle Sok. sokak yy. yüzyıl Sayılardan sonra sıra bildirmek için konur Örnekler 5. beşinci II. Selim 3. Cadde 7. Sokak Arka arkaya sıralandıkları için virgülle veya çizgiyle ayrılan rakamlardan yalnızca sonuncu rakamdan sonra nokta konur Örnekler 1, 2 ve 6. maddeler X – XII. yüzyıllar arasında Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur Örnekler Uyarı Tarihlerde ay adları yazıyla yazıldığında ay adlarından önce ve sonra nokta kullanılmaz 19 Mayıs 1919 Saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur Örnekler Dersimiz başlayacak. Toplantı başladı. Genel ağ adreslerinde kullanılır Örnekler VİRGÜL , Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime ve kelime gruplarının arasına konur Örnekler Bağımlılık deyince aklıma ekran, alkol ve sigara bağımlılığı geliyor. Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur Örnekler Geldik, gördük, dönüyoruz. Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için ara sözlerin veya ara cümlelerin başına ve sonuna konur Örnekler En iyi arkadaşımı, babamı, özledim. Ara söz Tuğbaların evinde, Annem de oradaydı, yangın çıkmış. Ara cümle Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerinden sonra konur Örnekler Yarın ailen okula gelsin, dedi. Konuşma çizgisinden sonraki alıntı cümlesinin bitimine konur Örnekler –Tatilde nereye gideceksiniz, diye sordu. Edebî eserlerde konuşma bölümünden önceki ifadenin sonuna konur Örnekler Fatma koşarak geldi. Özcan Bey’e, – Sizden bir miktar borç istiyorum, dedi. Kendisinden sonraki cümleye bağlı olarak ret, kabul ve teşvik bildiren hayır, yok, evet, peki, pekâlâ, tamam, olur, hayhay, başüstüne, öyle, haydi, elbette gibi kelimelerden sonra konur Örnekler Hayır, sizinle gelmiyorum. Tamam, kabul ediyorum. Başüstüne, hemen geliyorum. Haydi, gidiyoruz. Hitap için kullanılan kelimelerden sonra konur Örnekler Efendiler, yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz. Atatürk Sayıların yazılışında kesirleri ayırmak için kullanılır Örnekler 5,2 beş tam, onda iki 1,12 bir tam, yüzde on iki Kitap, dergi künyelerinde yazar, eser, basımevi vb. maddelerden sonra konur Örnekler Yakup Kadri KARAOSMANOĞLU, Yaban, İletişim Yayınları, İstanbul, 1922. Yazarın soyadı önce yazılmışsa soyadından sonra da virgül konur Örnekler GÜNTEKİN, Reşat Nuri, Çalıkuşu Kitabı, Ankara, 1958. Uyarı Bağlaçlardan önce ve sonra virgül konmaz Hem ağlarım hem gülerim. Ya İstiklâl ya ölüm! M. Kemal ATATÜRK Bugün hava ne sıcak ne soğuk. Bu başarıda senin de benim de katkım var. Şart ekinden sonra virgül konmaz Yarın hava güzelse bisiklet sürelim. NOKTALI VİRGÜL ; Cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür veya takımları birbirinden ayırmak için konur Örnekler Kırmızı takıma Ali, Hasan, Mert; mavi takıma Sude, Gönül, Fatma katılsın. Çam, gürgen, palamut; menekşe, sümbül, ortanca . Kendi içinde virgül bulunan sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur Örnekler Bir Ahmet, Mehmet gidiyor; yerine bin Ahmet, Mehmet doğuyor. At ölür, meydan kalır; yiğit ölür, şan kalır. Atasözü İkiden fazla eş değer ögeler arasında virgül bulunan cümlelerde özneden sonra noktalı virgül konabilir Örnekler Merak edilen öğretmen; kültürlü, bilgili, kendinden emin duruyordu. İKİ NOKTA Kendisiyle ilgili örnek verilecek cümlenin sonuna konur Örnekler Bölgede yetişen tarım ürünlerinden bazıları şunlardır zeytin, pamuk, incir… Kendisiyle ilgili açıklama verilecek cümlenin sonuna konur Örnekler Tüm hastalıkların tek bir çaresi var Moral Karşılıklı konuşmalarda, konuşan kişiyi belirten sözlerden sonra konur Örnekler Hacivat Selam Karagözüm, ben geldim. Karagöz Hoş geldin suda eriyen üzümüm. Hacivat Aman Karagözüm benimle güzel konuş. Gel seninle çarşıya çıkalım. Karagöz Çarşafa mı dolaşalım. Edebi eserlerde konuşma bölümünden önceki ifadenin sonuna konur Örnekler – Bu topraklar için kendini feda edecek bir yiğit var mı? Yamalı İbrahim atıldı – Ben varım komutanım. Genel ağ adreslerinde kullanılır Örnekler ÜÇ NOKTA … Anlatım olarak tamamlanmamış cümlelerin sonuna konur Örnekler Kapıyı açar açmaz… Kaba sayıldığı için veya bir başka sebepten dolayı açık yazılmak istenmeyen kelime ve bölümlerin yerine konur Örnekler Kılavuzu karga olanın burnu b…tan çıkmaz. Armudun iyisini a… yer. Alıntılarda başta, ortada ve sonda alınmayan kelime veya bölümlerin yerine konur Örnekler … derken karşımda beliren adama karşı içimde bir cesaret belirdi… Ünlem ve seslenmelerde anlatımı pekiştirmek için konur Örnekler Günlerdir denizde yol almanın sersemliği üzerimizdeydi. Duyduğumuz ses ile heyecanlandık —Kara… Kara… Kara göründü!.. Uyarı Ünlem ve soru işaretinden sonra üç nokta yerine iki nokta konulması yeterlidir Ey gözlerinin yaşına kurban olduğum!.. Nasıl da geçti zaman?.. Nasıl da büyüdü yavrular?.. Karşılıklı konuşmalarda, yeterli olmayan, eksik bırakılan cevaplarda kullanılır Örnekler — İşini bitirdin mi? — Çoktan… — Neden haber vermiyorsun peki? — … SORU İŞARETİ ? Soru eki veya sözü içeren cümle veya sözlerin sonuna konur Örnekler Ne zaman bitecek bu dertler? Öğretmen kulağıma eğilip sordu — Bana anlatmak istediğin bir şey var mı? Soru bildiren ancak soru eki veya sözü içermeyen cümlelerin sonuna konur Örnekler İş başvurusu yapan kadına bakmıyordu bile — Yaşınız? Bilinmeyen, kesin olmayan veya şüpheyle karşılanan yer, tarih vb. durumlar için kullanılır Örnekler Yunus Emre 1240 ?-1320 1496 ? yılında doğan Fuzuli… Halterci 110 kilogramı ? kaldırabiliyormuş. Uyarı Soru anlamı katmayan mı / mı ekinden sonra soru işareti konmaz İşaret verildi mi tüm gücünle koş. Sabah oldu mu hayvanların peşine düşeriz. Soru ifadesi taşıyan sıralı ve bağlı cümlelerde soru işareti en sona konur Neler yaşadın, nasıl okudun, neden bu mesleğe başladın? ÜNLEM İŞARETİ ! Sevinç, kıvanç, acı, korku, şaşma gibi duyguları anlatan cümle veya ibarelerin sonuna konur Örnekler Bu çocuk ne kadar da çalışkan! Aşağıda örnek olarak verilen iki kullanım da doğrudur. Örnekler Eyvah! Yemeği yaktım. Eyvah, yemeği yaktım! Seslenme, hitap ve uyarı sözlerinden sonra konur Örnekler Dur, yolcu! Bilmeden gelip bastığın Bu toprak bir devrin battığı yerdir. Hey çocuklar! Çabuk eve gidin. Hey çocuklar, çabuk eve gidin! Hay Allah! Vah zavallı! Hey baksana! Alay, kinaye veya küçümseme anlamı kazandırılmak istenen sözden hemen sonra yay ayraç içinde ünlem işareti kullanılır Örnekler İsteseymiş buraları satın alabilirmiş ! ama buraları beğenmemiş !. Çoban, hayvanların besili ! olduğunu söylüyor. KISA ÇİZGİ – Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır sonuna konur Örnekler Beni bu kadar üzen asıl sebep, yalanları anlamadı- mı sanmanız. Saf gibi mi gözüküyorum? Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için ara sözlerin veya ara cümlelerin başına ve sonuna konur, bitişik yazılır Örnekler İlk göz ağrımı –kızımı– çok özledim. Ara söz İlkokula başladığım yıl –Sekiz yaşındayım– üzücü olay yaşandı. Ara cümle Kelimelerin kökleri, gövdeleri ve eklerini birbirinden ayırmak için kullanılır Örnekler sev-gi, kitap-lık, göz-lük-çü-lük vb. Fiil kök ve gövdelerini göstermek için kullanılır Örnekler tut-, ver-; başar-, dön- vb. İsim yapma eklerinin başına, fiil yapma eklerinin başına ve sonuna konur Örnekler -ak, -den, -ış, -lık; -ımsa-, -la-, -tır- vb. Heceleri göstermek için kullanılır Örnekler o-yun-cak, kom-şu-lar, a-yak-ka-bı, ku-yum-cu-luk, prog-ram, bil-gi-sa-yar, vb. Arasında, ve, ile, ila, …-den …-e anlamlarını vermek için kelimeler veya sayılar arasında kullanılır Örnekler Ankara-İzmir yolu Türk-Fransız ilişkileri Beşiktaş-Galatasaray karşılaşması vb. Uyarı Cümle içinde sayı adlarının yinelenmesinde araya kısa çizgi konmaz Altı yedi gibi gelirim. Üç beş kişi seni sordu. Sıfırdan küçük değerleri göstermek için kullanılır Örnekler -10 °C UZUN ÇİZGİ — Yazıda satır başına alınan konuşmaları göstermek için kullanılır. Bunakonuşma çizgiside denir. Örnekler Yıllardır onu tanıyor gibiyim — Üşüyor musun? — Eh işte! — Niye ayakkabısız geziyorsun? — Alacak param yok. Oyunlarda uzun çizgi konuşanın adından sonra da konabilir Örnekler Orhan Bey — Durumlar nasıl? Depremden sonra yaraları sardınız mı? Muhtar — Sayenizde bu toplum ayağa kalkmasını bilecektir. EĞİK ÇİZGİ / Dizeler yan yana yazıldığında aralarına konur Örnekler Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak / Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak / O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak / O benimdir, o benim milletimindir ancak.Mehmet Akif Ersoy Adres yazarken apartman numarası ile daire numarası arasına ve semt ile şehir arasına konur Örnekler Hürriyet Sokağı No 18/2 Beylikdüzü / İSTANBUL Ülke adı yazılacağında ise Gazi Bulvarı No. 06680 Kurtuluş/ Ankara TÜRKİYE Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur Örnekler 12/10/1975, 12/XI/1975 vb. Dil bilgisinde eklerin farklı biçimlerini göstermek için kullanılır Örnekler -a /-e, -an /-en, -lık /-lik, -madan /-meden vb. Genel ağ adreslerinde kullanılır Örnekler Fizik, matematik vb. alanlarda birimler arası orantıları gösterirken eğik çizgi araya boşluk konulmadan kullanılır Örnekler km/s kilometre/saat TIRNAK İŞARETİ “ ” Başka bir kimseden veya yazıdan olduğu gibi aktarılan sözler tırnak içine alınır Örnekler Türk askeri okulda okuduğum ilk kitabın başında “Düşmanını yenmek için önce kendini yenmelisin.” yazıyordu. Uyarı Tırnak içindeki alıntının sonunda bulunan işaret nokta, soru işareti, ünlem işareti vb. tırnak içinde kalır “Eğitim çocuğu sevmekle başlar.” dedi. Özel olarak vurgulanmak istenen sözler tırnak içine alınır Örnekler Yeni bir “eğitim planı” hazırlandı. Cümle içerisinde eserlerin ve yazıların adları ile bölüm başlıkları tırnak içine alınır Örnekler Konuklar “Sessiz Gemi” adlı şiiri ilgiyle dinlediler. “İçindekiler” bölümüne bakarsanız daha kolay bulursunuz. Uyarı Tırnak içine alınan sözlerden sonra gelen ekleri ayırmak için kesme işareti kullanılmaz Orhan Veli’nin “İstanbul’u Dinliyorum”unu okudunuz mu? YAY AYRAÇ Cümledeki anlamı tamamlayan ve cümlenin dışında kalan ek bilgiler için kullanılır. Yay ayraç içinde bulunan ve yargı bildiren anlatımların sonuna uygun noktalama işareti konur Örnekler Bizi evine Ev demeye şahit lazım. davet etti. Çok samimi bu davete bazıları katılmadı. Fakirlik suç sanki! Özel veya cins isme ait ek, ayraçtan önce yazılır Örnekler Yunus Emre’nin 1240?-1320… Ben adılının zamir ismin yönelme halindeki yazılışı bana şeklinde olur. Tiyatro eserlerinde ve senaryolarda konuşanın hareketlerini, durumunu açıkla-mak ve göstermek için kullanılır Örnekler Hacı Tahir – Bir parmağını havaya kaldırır. Bugün bize inanmayanlar yarın bizim haklı olduğumuzu görecek. Alıntıların aktarıldığı eseri, yazarı veya künye bilgilerini göstermek için kullanılır Örnekler Bu sabah İzmir Yunanlılar tarafından işgal edilmiştir. Buna karşı hareketsiz kalmak din ve devlete ihanettir. Müftü Ahmet Hulusi Efendi Alıntılarda, alınmayan kelime veya bölümle­rin yerine konulan üç nokta, yay ayraç içine alınabilir. Örnekler Edebi eserin muhtevasında esas olan unsur, insandır. Her türlü edebi eserin merkezinde daima insan yer alır. ... Bir söze alay, kinaye veya küçümseme anlamı kazandırmak için kullanılan ünlem işareti yay ayraç içine alınır Örnekler Çok zeki! olan çocuğunuz sınavdan kaç puan aldı?. Bir bilginin şüpheyle karşılandığını veya kesin olmadığını göstermek için kullanılan soru işareti yay ayraç içine alınır Örnekler 1496 ? yılında doğan Fuzuli Türk şiirini önemli ölçüde etkilemiştir. KÖŞELİ AYRAÇ [ ] Ayraç içinde ayraç kullanılması gereken durumlarda yay ayraçtan önce köşeli ayraç kullanılır Örnekler Halikarnas Balıkçısı [Cevat Şakir Kabaağaçlı 1886-1973] en güzel eserlerini Bodrum’da yazmıştır. Metin aktarmalarında, çevirilerde, alıntılarda çalışmayı yapanın eklediği sözler için kullanılır Örnekler “Eldem, Osmanlıda en önemli fark[ın], mezar taşının şeklinde ortaya çık[tığını] söyledikten sonra…” Hilmi Yavuz Kaynak olarak verilen kitap veya makalelerin künyelerine ilişkin bazı ayrıntıları göstermek için kullanılır Örnekler Reşat Nuri [Güntekin], Çalıkuşu, Dersaadet, 1922. Server Bedi [Peyami Safa] KESME İŞARETİ ’ Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır Örnekler Çanakkale’yi Atatürk’ün Türkiye’den Ağrı Dağı’nda Yer bildiren özel isimlerde kısaltmalı söyleyiş söz konusu olduğu zaman ekten önce kesme işareti kullanılır Örnekler Hisar’dan, Boğaz’dan vb. Belli bir kanun, tüzük, yönetmelik kastedildiğinde büyük harfle yazılan kanun, tüzük, yönetmelik sözlerinin ek alması durumunda kesme işareti kullanılır Örnekler Bu Kanun’un 5. maddesine göre bireyler yaptıklarından sorumludur. Özel adlar için yay ayraç içinde bir açıklama yapıldığında kesme işareti yay ayraçtan önce kullanılır Örnekler Nasrettin Hoca’nın 1208-1284 Ahmet Hamdi’nin Tanpınar Ek getirildiğinde Avrupa Birliği kesme işareti ile kullanılır Örnekler Avrupa Birliği’ne henüz üye değiliz. Uyarı Kurum, kuruluş, kurul, birleşim, oturum ve iş yeri adlarına gelen ekler kesmeyle ayrılmaz Türkiye Büyük Millet Meclisine Atatürk İlkokulunda Talim Terbiye Kurulundan Şen Bakkaliyesinden Başbakanlık, Rektörlük vb. sözler ünlüyle başlayan bir ek geldiğinde Başbakanlığa, Rektörlüğe vb. biçimlerde yazılır. Özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk eki ve bunlardan sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz Türkçe, Türkçeden, Türkçeyi, Türkçenin Türklük, Türkler, Türklerin, Türkleşti İzmir, İzmirli, İzmirliden Ispartalı, Malatyalı, Konyalı Ahmetler, Müslümanlık, Hristiyanlık, Avrupalı, Avrupalılaşmak, Atatürkçülüğün vb. Özel adlar yerine kullanılan “o” zamiri cümle içinde büyük harfle yazılmaz ve kendisinden sonra gelen ekler kesme işaretiyle ayrılmaz. Kişi adlarından sonra gelen saygı ve unvan sözlerine getirilen ekleri ayırmak için konur Örnekler Şaban Bey’e, Aslı Hanım’dan, Sami Efendi’ye, Kazım Paşa’ya; Yüksek Seçim Kurulu Başkanı’ndan vb. Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için konur Örnekler TBMM’ye, AB’ye, TRT’de, THY’nin vb. Sayılara getirilen ekleri ayırmak için konur Örnekler 1682’de, 9’uncu madde, 6’ncı kat; 7,65’lik, 9,65’lik, 657’yle vb. Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adlarına gelen ekleri ayırmak için konur Örnekler Sınav başvuruları 20 Nisan’da sona erecektir. Seslerin ölçü ve söyleyiş gereği düştüğünü göstermek için kullanılır Örnekler Güzelliğin on par’etmez Bu bendeki aşk olmasa Âşık Veysel KONUYLA İLGİLİ DAHA FAZLA İÇERİK

6 sınıf türkçe noktalama işaretleri konu anlatımı tonguç akademi